Khi bắt đầu nghiên cứu về thị trường chứng khoán, chắc chắn các bạn sẽ biết đến 2 loại giá trị đó là market value và book value. Vậy sự khác nhau giữa giá trị thị trường và giá trị sổ sách là như thế nào? Mời các bạn hãy cùng tìm hiểu thông qua bài so sánh dưới đây.
1. Market value là gì?
Market value theo như trong tiếng Anh được dịch ra tiếng Việt có nghĩa là giá trị thị trường. Đây là giá trị của 1 cổ phiếu bất kỳ do thị trường quyết định. Dựa trên cơ sở về giá của giao dịch được ghi nhận lần cuối cùng gần nhất trên sàn giao dịch chứng khoán.
2. Book value là gì?
Book value theo như trong tiếng Anh được dịch ra tiếng Việt có nghĩa là giá trị số sách. Đây là giá trị của 1 cổ phiếu bất kì dựa trên những tính toán có sự chính xác về định giá của cổ phiếu theo như những số liệu lấy từ sổ sách ghi chép của bộ phận kế toán. Đó là lý do nó được gọi là giá trị sổ sách (có nơi còn gọi là giá trị ghi sổ).
3. Sự khác biệt về định nghĩa
3.1. Định nghĩa về market value
Nói theo một cách dễ hiểu dễ hình dung và mường tượng market value là gì, thì nó là 1 con số mà các nhà đầu tư từ nhỏ lẻ, cho đến trung bình và cả các nhà đầu tư cỡ lớn hay thậm chí các cá mập, cá voi sẵn sàng chi trả cho 1 cổ phiếu thì gọi là giá trị thị trường của cổ phiếu ấy.
Còn nếu như xét đến market value của 1 doanh nghiệp cổ phần bất kìm thì đó chính trị của doanh nghiệp ấy được định giá bởi những biến động lên xuống của thị trường, hay còn gọi đó là vốn hóa thị trường theo như những định nghĩa trong thị trường tài chính.
Để tính được con số market value của công ty này thì ta sẽ lấy tổng số cổ phiếu được phát hành ra thị trường rồi nhân với market value của mỗi cổ phiếu hiện tại trên sàn chứng khoán. Giá trị này là 1 con số xác định, tuy nhiên lại không phải là 1 hằng sống vì nó có thể bị thay đổi trồi sụt lên xuống dựa theo mức chấp nhận của thị trường (hay nói cách khác là dựa theo các giao dịch đang được diễn ra trên thị trường giao dịch cổ phiếu).
Theo như thực tế thì sẽ có nhiều yếu tố có thể tác động để market value của 1 cổ phiếu, chẳng hạn có thể kể đến như là tình hình làm ăn lợi nhuận của công ty đó, tính thanh khoản của nó cao hay thấp, hiệu suất sinh lời đối với nhà đầu tư, hay đôi khi market value lại bị ảnh hưởng bởi 1 tín tức bên lề có lúc lại chẳng liên quan gì lắm tới việc làm ăn của công ty đó.
3.2. Định nghĩa về book value
Nói theo một cách dễ hiểu dễ hình dung và mường tượng, thì book value là giá trị được các giới chuyên gia trong thị trường tài chính tính toán dựa vào những số liệu lấy từ sổ sách ghi chép của bộ phận kế toán.
Trong ngành kế toán từ trước đến nay luôn có 1 quy luật đó là giá trị tài sản sẽ được tính bằng giá gốc của loại tài sản đó mang đi trừ cho lũy kế của giá trị khấu hao.
Còn khi xét đến trong phạm vi của một công ty, doanh nghiệp hoặc tổ chức bất kì thì giá trị sổ sách của công ty, doanh nghiệp hoặc tổ chức ấy còn được gọi là giá trị ròng. Giá trị ròng của một công ty, doanh nghiệp hoặc tổ chức bất kỳ sẽ được định giá bằng phép tính như sau: lấy tổng giá trị toàn bộ công ty, doanh nghiệp hoặc tổ chức trừ đi những khoản nợ cần phải chi trả và những loại tài sản mang tính phi vật thể.
Con số tính được có ý nghĩa rằng nếu bây giờ thanh lý toàn bộ công ty, doanh nghiệp hoặc tổ chức đó thì đó chính là số tình sẽ thu được. Trong trường hợp đó, giá trị ròng sẽ được chia đều cho các cổ đông theo tỷ lệ cổ phần nắm giữ để đảm bảo tính công bằng, minh bạch và công minh.
4. Những sự khác nhau giữa market value và book value
– Market value là giá trị của cổ phiếu được quyết định bởi các lịch sử giao dịch của thị trường, còn book value là giá trị của cổ phiếu được quyết định bởi các ghi chép từ sổ sách của bộ phận kế toán trong công ty, doanh nghiệp hoặc tổ chức.
– Market value chỉ là con số phỏng đoán về giá trị của công ty, doanh nghiệp hoặc tổ chức, trong khi đó book value mới chính là giá trị thực tế có thể đo lường được dựa trên các tài sản thực hữu của công ty, doanh nghiệp hoặc tổ chức đang được xét đến ấy.
– Market value được ước lượng bằng con số mà thị trường phỏng đoán, nhận xét và đánh giá về công ty, tổ chức hoặc doanh nghiệp ấy trong khi đó book value mới chính là nguồn vốn của hội đồng quản trị và các cổ đông.
– Market value được tính toán bao gồm cả các tài sản hữu hình lẫn các loại tài sản khác ở dạng phi vật thể trong khi đó book value chỉ xét đến các loại tài sản hữu hình chứ không kể đến các loại tài sản khác ở dạng phi vật thể.
– Market value muốn tính toán được phải được xét trên một hệ quy chiếu đó là giá cổ phiếu ở thời điểm được xét, trong khi đó book value luôn luôn là một hằng số có giá trị không đổi, có thể truy xuất được bất cứ khi nào nếu có yêu cầu.
– Khi so sánh tình hình làm ăn lời lỗ của công ty, thì sẽ có tổng cộng là 3 trường hợp có thể xảy ra. Trường hợp 1 đó là giá trị thị trường nếu cao hơn giá trị sổ sách của công ty thì có nghĩa là tình hình làm ăn của công ty đó đang khả quan và có lợi nhuận. Trường hợp 2 đó là giá trị thị trường nếu thấp hơn giá trị sổ sách của công ty thì có nghĩa là tình hình làm ăn của công ty đó đang không khả quan và thua lỗ. Trường hợp 3 đó là giá trị thị trường nếu bằng với giá trị sổ sách của công ty thì có nghĩa là tình hình làm ăn của công ty đó đang bình thường, không có lời cũng không có lỗ, hiện tại chỉ ở mức duy trì.
5. Ý nghĩa của market value và book value
5.1. Market value
– Thể hiện được giá trị của công ty dưới góc nhìn đánh giá của thị trường.
– Thích hợp áp dụng cho các startup, doanh nghiệp công ty nhỏ để kêu gọi nguồn vốn đầu tư ban đầu từ các nhà đầu tư thiên thần.
– Thể hiện được xu hướng của thị trường, thị hiếu chung của các nhà đầu tư.
5.2. Book value
– Vì dựa vào các số liệu có sẵn từ sổ sách kế toán cho nên book value có thể được tính một cách rất dễ dàng và chuẩn xác.
– Giúp cho các nhà đầu tư có được căn cứ, chỉ báo dựa theo lý trí, định tính nhiều hơn là bị chạy theo tâm lý chung của thị trường, tránh tình trạng mua vì fomo.
– Thể hiện được giá trị thực tế và chân thật nhất của loại tài sản dự định đầu tư.
– Mọi thay đổi về giá trị số sách đều được quy định rất rõ ràng và bền vững.
6. Lời kết
Trên đây là những đặc điểm khác nhau giữa market value và book value là gì. Hy vọng thông qua bài viết so sánh giữa 2 loại giá trị này, các bạn đã có được những thông tin hữu ích hỗ trợ trong việc đầu tư vào thị trường tài chính. Cảm ơn các bạn rất nhiều vì đã theo dõi các bài viết của chúng tôi.
