Sàn giao dịch OTC là gì? Có thể nói OTC là rất khác với sàn chứng khoán chính thống: OTC không có vị trí trung tâm và ít quy định hơn. Nhưng những tiềm năng của giao dịch OTC đã khiến chúng trở nên cực kỳ phổ biến ngày nay. Cùng tìm hiểu thêm về OTC trong bài sau.
1. Sàn giao dịch OTC là gì?
Sàn giao dịch OTC, viết tắt của over-the-counter, đề cập đến việc mua bán chứng khoán bên ngoài một sàn giao dịch chính thức. Các công ty không đáp ứng đủ các yêu cầu để niêm yết trên một sàn giao dịch, và do đó chuyển sang thị trường thay thế này để huy động vốn.
Nhiều loại sản phẩm tài chính có thể được giao dịch qua quầy OTC như cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa và các sản phẩm phái sinh. Các nhà đầu tư có thể mua các chứng khoán OTC tương tự như cách họ mua cổ phiếu giao dịch công khai chính thống, nhưng có nhiều rủi ro hơn. Hãy cùng tìm hiểu thêm về cách thức hoạt động của sàn OTC này và xem những điều cần lưu ý trước khi tham gia vào là gì bạn nhé.
2. Sàn OTC hoạt động như thế nào?
Các công ty không đáp ứng đủ các yêu cầu để niêm yết chứng khoán của họ trên sàn giao dịch, hoặc chỉ đơn giản hơn là họ không muốn tuân theo các yêu cầu đó, thì các công ty này có thể niêm yết chứng khoán trên thị trường OTC.
Chính vì thế, giao dịch trên sàn OTC là giao dịch với các tổ chức “ít chính thức” hơn so với khi giao dịch trên sàn chứng khoán chính thống. Tuy nhiên, sàn giao dịch OTC vẫn có cách thức hoạt động tương tự như các sàn giao dịch chứng khoán chính thống.
Dưới đây là quy trình giao dịch điển hình trong sàn OTC:
- Nhà đầu tư mở tài khoản tại một công ty môi giới. Nhà đầu tư cần cần công ty này để thực hiện các giao dịch trên sàn giao dịch OTC.
- Nhà đầu tư chọn một chứng khoán để mua từ một trong những công ty ở OTC.
- Nhà đầu tư đặt lệnh giới hạn LO hoặc lệnh thị trường. Lệnh giới hạn cho phép nhà đầu tư đưa ra mức giá chính xác mà họ sẵn sàng giao dịch chứng khoán, còn lệnh thị trường hướng dẫn nhà môi giới thực hiện giao dịch ngay lập tức với mức giá tốt nhất.
- Đại lý môi giới tạo cho lệnh thực hiện.
- Đại lý môi giới xác nhận giao dịch với nhà đầu tư và hoàn thiện giao dịch bằng cách chuyển tiền và chứng khoán cho các bên thích hợp.
3. Ưu điểm của sàn OTC
3.1. Tiềm năng trở thành nhà đầu tư sớm của một công ty thành công
Nhiều công ty niêm yết trên thị trường OTC quá nhỏ để giao dịch chính thức trên các sàn giao dịch chứng khoán chính thống. Chính vì thế khi là một nhà đầu tư tại sàn OTC, bạn có thể tìm thấy một công ty nhỏ nhưng đang phát triển và có triển vọng tốt. Bạn nhìn thấy điều này và mua cổ phiếu của công ty từ ban đầu với mức giá thấp, đến khi công ty thành công, được giao dịch công khai thì chắc chắn kết quả là, giá trị cổ phiếu của bạn tăng lên đáng kể, và bạn giàu sụ lên!
Ngoài ra, do kích thước giao dịch không được tiêu chuẩn hóa, nên bạn có thể kiểm soát tốt hơn và linh hoạt hơn đối với số tiền bạn giao dịch.
3.2. Cung cấp vốn cho các công ty không nhận được vốn bằng IPO
Khi một công ty quá nhỏ để niêm yết chứng khoán của mình trên một sàn giao dịch chính thống, thì công ty đó có thể gặp khó khăn trong việc huy động vốn mà mình cần. Và sàn giao dịch OTC có thể mang lại cho các công ty như vậy cơ hội huy động vốn, giúp nó tăng trưởng nhanh hơn, điều này có lợi cho cả công ty và các nhà đầu tư (như đã phân tích trên).
4. Nhược điểm sàn giao dịch OTC
4.1. Các công ty không đáp ứng được các yêu cầu niêm yết tối thiểu
Cổ phiếu OTC được coi là rủi ro vì chúng không phải công bố nhiều thông tin cho công chúng như các cổ phiếu niêm yết trên sàn chứng khoán. Điều này có nghĩa là có khả năng các thủ thuật kế toán và các tuyên bố thổi phồng về thành công của công ty sẽ làm bạn lóa mắt và đầu tư nhầm.
Không chỉ về mặt kế toán, nói chung thì các công ty giao dịch trên OTC không phải đáp ứng các yêu cầu khó khăn như các công ty được niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán chính thống. Dù hiện nay các sàn giao dịch OTC đã có các yêu cầu niêm yết nghiêm ngặt, nhưng đâu đó vẫn tồn tại các sàn khác có các yêu cầu ít khắt khe hơn, hoặc thậm chí là không có yêu cầu. Điều này tạo ra rủi ro lớn hơn cho các nhà đầu tư. Vì rất có thể bạn đang rót vốn vào một công ty đang gặp khó khăn không thể ngóc đầu dậy, hoặc những công ty sắp phá sản không còn tiềm năng kinh doanh sinh lời.
4.2. Tỷ lệ gian lận của sàn giao dịch OTC cao hơn
Do có ít yêu cầu hơn để niêm yết chứng khoán trên thị trường OTC, nên cũng có nhiều trường hợp các công ty gian lận hơn so với sàn chứng khoán. Một số nhà môi giới có thể mua và bán lại chứng khoán với giá gấp nhiều lần giá trị thực của chúng. Những người quảng bá cổ phiếu cũng chạy các chiến dịch để đánh lừa các cá nhân, và khiến họ đầu tư vào các công ty không tốt để kiếm lợi nhuận về phần mình… Và hãy nhớ giá OTC không được công khai cho đến khi giao dịch hoàn tất, vì vậy luôn có khả năng tại mức giá thuận lợi nhất thì giao dịch của bạn không được thực hiện.
Ngoài ra bạn còn gặp phải rủi ro đối tác. Đây là rủi ro được nói đến thường xuyên nhất trên thị trường OTC, đó là khi một bên của giao dịch trên sàn không đáp ứng các nghĩa vụ theo hợp đồng của bên đó. Điều này có thể xảy ra là do bản chất không được kiểm soát của giao dịch phi tập trung như OTC.
4.3. Rủi ro về tính thanh khoản thấp
Chứng khoán OTC có thể có tính thanh khoản kém hơn so với chứng khoán trên các sàn giao dịch chứng khoán chính thống, có nghĩa là các nhà đầu tư có thể gặp khó khăn khi mua hoặc bán một chứng khoán cụ thể khi họ muốn. Điều này có thể gây lo lắng và mất tiền nếu một nhà đầu tư muốn bán cổ phần của họ mà không thể tìm được người mua.
4.4. Khó dự đoán
Thị trường OTC có xu hướng biến động và khó dự đoán hơn thị trường chứng khoán chính thống do khối lượng giao dịch của nó cao và thiếu sự điều tiết. Mặc dù sự biến động cao tạo ra cơ hội cho các nhà giao dịch ngắn hạn, nhưng điều quan trọng là phải có chiến lược quản lý rủi ro vì thị trường OTC có nhiều khả năng bị thao túng thị trường hơn.
5. Kết
Nếu bạn đang cân nhắc có nên đầu tư vào chứng khoán OTC hay không, thì điều quan trọng nhất là bạn phải nghiên cứu và hiểu đầy đủ về sàn OTC là gì, những tiềm năng và rủi ro mà sàn OTC đem lại như thế nào. Chứng khoán OTC thường được coi là các khoản đầu tư có tính chất đầu cơ. Thị trường OTC có thể biến động mạnh và các yêu cầu hạn chế đối với các công ty để niêm yết trên thị trường OTC dẫn đến rủi ro lớn hơn cho các nhà đầu tư.
Lời khuyên là trước khi đầu tư vào thị trường OTC, các nhà đầu tư cá nhân nên xem xét các chứng khoán này sẽ phù hợp với danh mục đầu tư tổng thể của bạn như thế nào. Nói chung, bạn chỉ nên đầu tư vào sàn giao dịch OTC với số tiền mà bạn có thể chịu được nếu mất trắng. Bạn có thể giới hạn các khoản đầu tư theo tỷ lệ nhất định trong danh mục đầu tư của mình, ví dụ nhiều nhà nghiên cứu đầu tư khuyến nghị không quá 5% hoặc 10% cho danh mục chứng khoán OTC.
