Sàn HNX là một trong hai sàn chứng khoán lớn nhất Việt Nam, hiện là sàn đứng thứ hai trên thị trường chứng khoán chỉ sau HOSE. Đây được coi là sàn quan trọng với số lượng công ty niêm yết rất cao cũng như khối lượng giao dịch được thực hiện mỗi ngày rất lớn.
1. Tổng quan về sàn HNX
HNX (viết tắt của Hanoi Stock Exchange) có tên tiếng Việt đầy đủ là Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội, tiền thân của HNX là Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội. HNX được thành lập vào tháng 7 năm 1998 dưới sự quyết định của chính phủ Việt Nam. Tuy nhiên, phải đến năm 2015 thì sàn HNX mới chính được chính thức đi vào hoạt động và bắt đầu tổ chức thị trường chứng khoán niêm yết. Đến 2/1/2009, Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội được đổi thành Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội theo quyết định số 01/2009/QĐ-TTg và đến tháng 6 thì hoạt động như là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên (vốn điều lệ 1000 tỷ đồng).
Thông tin cơ bản về sàn HNX
Sau nhiều năm hoạt động thì sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội bắt đầu có các thị trường thứ cấp là: cổ phiếu, thị trường trái phiếu Chính phủ và thị trường UPCOM được hoạt động trên một nền tảng công nghệ hiện đại được đầu tư bài bản dưới sự hỗ trợ của nhà nước. Bên cạnh đó, Sở cũng thường xuyên tổ chức các phiên đấu giá cổ phần và đấu thầu trái phiếu Chính Phủ.
Năm 2010, sàn HNX được chủ tịch nước trao tặng huân chương Lao động hạng nhì bởi những đóng góp to lớn của Sở cho nước nhà cùng các thành tích hoạt động nổi bật nhiều năm liền.
Hiện nay, trụ sở chính của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội được đặt tại số 2, đường Phan Chu Trinh, quận Hoàn Kiếm, Thủ đô Hà Nội.
2. Chức năng của sàn HNX
Sàn HNX có chức năng quản lý, điều hành, điều tiết thị trường chứng khoán đồng thời tổ chức hoạt động giúp thị trường hoạt động ổn định, phát triển nhưng luôn đảm bảo được an toàn và chịu trách nhiệm với quyền và lợi ích của các công ty niêm yết trên thị trường.
Huy động, hỗ trợ đóng góp vốn cho đơn vị niêm yết
Sàn HNX là nơi mà các nhà đầu tư thực hiện các giao dịch mua bán cổ phiếu, cổ phần doanh nghiệp. Điều đó giúp các doanh nghiệp niêm yết trên sàn huy động vốn một các đơn giản và an toàn lại hiệu quả cao đáp ứng cho các nhu cầu mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh hay các dự án sắp tới của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, phần tiền nhàn rỗi sẽ góp phần thúc đẩy nền kinh tế thị trường phát triển hơn.
Chức năng với nhà đầu tư
Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội – sàn HNX tạo ra sân chơi, một hình thức đầu tư thu lợi hiệu quả và an toàn cho các nhà đầu tư tài chính. Loại hình đầu tư này có tính thanh khoản cao và tỷ suất lợi nhuận cũng cao hơn so với việc để tiền nhàn rỗi hay gửi ngân hàng, mua vàng chẳng hạn… Giúp các nhà đầu tư có thêm nguồn thu nhập thụ động tốt. Bên cạnh đó, họ còn được đảm bảo quyền và lợi ích của mình.
Chức năng đối với nền kinh tế nước nhà
Sàn HNX có chức năng khá lớn và quan trọng đối với nền kinh tế nước nhà. Đây là thước đo của nền kinh tế. Bởi vì đại đa số các công ty được niêm yết trên sàn đều là công ty lớn, có sức ảnh hưởng nhất định tới kinh tế quốc gia. Do vậy, việc cổ phiếu của các công ty này tăng giá tức là nước ta đang có nền kinh tế khỏe và dần phát triển hơn. Và ngược lại, bởi vậy, không có gì là cường điệu hóa khi nói sàn chứng khoán HNX là công cụ đo lường hiện trạng nền kinh tế.
Mục tiêu hoạt động của sàn HNX từ các chức năng hiện tại
Sàn HNX quyết tâm đặt mục tiêu sẽ vận hành, điều tiết thị trường một cách công bằng, minh bạch rõ ràng và phải đảm bảo được các quyền và lợi ích cần có của các bên tham gia trên thị trường.
Bên cạnh đó, Sở cũng đang ngày càng cố gắng cải tiến chất lượng dịch vụ, công nghệ nền, phát triển nền tảng giao dịch để mang đến dịch vụ tốt nhất, nhanh chóng và hiệu quả, tiện lợi nhất cho các nhà đầu tư. Hơn nữa, sàn HNX cũng đang xây dựng một kênh huy động vốn tốt và an toàn, uy tín nhằm thu hút các nhà đầu tư nước ngoài cũng như trong nước rót vốn vào để đem lại lợi ích tốt nhất cho các đơn vị niêm yết trên sàn.
3. Quy định giao dịch trên sàn HNX
Bất cứ một sàn giao dịch nào cũng sẽ có những quy tắc riêng mà người tham gia cần phải nắm rõ trước khi bắt đầu giao dịch để tránh phát sinh những sự cố không mong muốn trong quá trình giao dịch và sàn HNX cũng không ngoại lệ.
Thời gian giao dịch
- Bắt đầu vào phiên từ 9h và kết thúc lúc 11h30 đối với phiên giao dịch buổi sáng của sàn HNX.
- Chiều từ 13h đến 15h
- Từ thứ 2 đến thứ 6 là sàn hoạt động, còn thứ 7, chủ nhật nghỉ. Các ngày lễ sàn HNX cũng sẽ không làm việc. Nói chung việc nghỉ lễ sẽ giống như bất kỳ cơ quan nhà nước nào khác.
- Có 2 giai đoạn khớp lệnh liên tục: 1 là vào buổi sáng từ 9h-11h30, giai đoạn 2 13h-14h30 và đóng cửa vào lúc 14h30-14h45.
Đơn vị giao dịch và niêm yết giá
Khi giao dịch trên sàn HNX, đơn vị giao dịch được chia theo lô chẵn hoặc lẻ. Chẵn thì ít nhất phải giao dịch 100 cổ phiếu đối với mỗi một chứng chỉ quỹ đi kèm. Còn nếu nhà đầu tư mà muốn giao dịch thỏa thuận thì phải đặt ít nhất từ 5000 cổ phiếu trở lên. Đối với lô lẻ, mức tối thiểu là 1 cổ phiếu và tối đa là 99 cổ phiếu cho mỗi lần giao dịch. 100 đồng là đơn vị niêm yết giá ở sàn HNX khi giao dịch khớp lệnh cổ phiếu và trái phiếu. Và chỉ là 1 đồng khi nhà đầu tư giao dịch thỏa thuận mà thôi (kể cả chứng chỉ quỹ lẫn giao dịch trái phiếu hay cổ phiếu đi nữa)
Phương thức để thực hiện khớp lệnh và các nguyên tắc cần lưu ý khi giao dịch trên sàn HNX
Khi giao dịch chứng khoán, có thuật ngữ cần lưu ý đó là L.O (tức lệnh giới hạn), với lệnh này thì nhà đầu tư bị giới hạn khả năng đặt lệnh mua bán với các loại chứng khoán trong mức nhất định. Một lưu ý đối với ưu tiên về giá đó là nếu lệnh được mua với giá cao hơn hoặc bán ra với giá thấp hơn thì lệnh đó sẽ được thực hiện trước. Tương tự đối với ưu tiên về thời gian trên sàn HNX, lệnh nào được đặt trước (điều kiện ngang giá) thì được ưu tiên thực hiện trước.
Có ba phương thức khớp lệnh ở HNX bao gồm: phương thức liên tục (giao dịch được thực hiện khớp lệnh ngay khi được nhập vào hệ thống), phương thức định kỳ (ở một thời điểm, giao dịch sẽ được khớp lệnh) và cuối cùng là phương thức thỏa thuận (thỏa thuận giữa các bên quyết định cách giao dịch thực hiện)
Lưu ý
Ngoài các vấn đề trên, để thực hiện giao dịch trên sàn HNX bạn cần tìm hiểu kỹ về biên độ giao động giá, gia tham chiếu, quy tắc đặt, sửa, hủy lệnh như thế nào. Bên cạnh đó, ở sàn HNX còn có một số lưu ý như sau: trong ngày giao dịch đầu tiên của cổ phiếu mới niêm yết hoặc là mới trở lại thì giao dịch theo phương thức thỏa thuận sẽ không được thực hiện.
Bạn hãy chuẩn bị kiến thức thật tốt trước khi bước vào thực hành, chúc thành công.
