Swap trong tài chính là gì? Có rất nhiều loại giao dịch swap với những chức năng khác nhau. Nhưng nhìn chung đây là một công cụ giao dịch phái sinh được nhiều người dùng để tránh rủi ro cho mình trong tương lai. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về swap trong bài sau.
1. Swap trong tài chính là gì?
Giao dịch swap hay giao dịch hoán đổi đề cập đến việc trao đổi một công cụ tài chính giữa hai bên. Thường được thực hiện dưới dạng một hợp đồng phái sinh, và quá trình này diễn ra vào một thời điểm xác định trước như được quy định trong hợp đồng.
Trong thị trường tài chính, swap có thể được sử dụng rộng rãi trên thị trường hàng hóa, thị trường tiền tệ, vốn chủ sở hữu nợ,… rất đa dạng.
Về cơ bản, một giao dịch swap phải được thực hiện giữa ít nhất hai bên. Có nghĩa là có thể có nhiều hơn hai bên, trong trường hợp đó thì người thứ ba tham gia sẽ có tư cách là bên trung gian. Cả hai bên sẽ có mức độ tương tự như nhau trên thị trường chung. Tức là sẽ không có chuyện một trong các bên có lợi thế tuyệt đối trên một thị trường mà bên kia không có. Trong trường hợp giữa hai bên có các khoản chênh lệch không bằng nhau, các ngân hàng sẽ tính phí danh nghĩa để làm cho mức chênh lệch bằng nhau.
Kết quả cuối cùng của giao dịch swap sẽ là tiết kiệm tài chính so với các hoạt động thông thường cho cả đôi bên.
Một điểm quan trọng khác bạn cần lưu ý về giao dịch swap là mọi người không giao dịch swap trên sàn giao dịch. Thay vào đó, giao dịch swap là các hợp đồng diễn ra trực tiếp tại quầy giao dịch, giữa các doanh nghiệp hoặc tổ chức tài chính.
2. Phân loại
Dưới đây là các loại giao dịch swap là gì và cách chúng được áp dụng. Tùy theo nhu cầu của đôi bên mà sẽ có các loại hoán đổi khác nhau được áp dụng. Thậm chí không chỉ giữa các doanh nghiệp, cá nhân mà loại giao dịch này còn được thực hiện giữa các quốc gia, cùng xem nhé.
2.1. Swap lãi suất
Đây là loại giao dịch swap mà hai bên đồng ý trao đổi các khoản thanh toán lãi suất định kỳ. Nói cách khác, đây là phương tiện trao đổi các dòng tiền trong tương lai.
Các công ty liên quan sử dụng nó để trao đổi các khoản thanh toán lãi suất với nhau. Điều đó có lợi cho cả hai công ty bởi vì một công ty mong muốn nhận được khoản thanh toán với lãi suất thay đổi, công ty kia sẽ muốn hạn chế rủi ro trong tương lai bằng cách nhận khoản thanh toán theo lãi suất cố định. Do đó, swap có thể khiến đôi bên cùng có lợi. Tuy nhiên, đôi khi nó có thể là một trò chơi có tổng bằng không.
Trong swap lãi suất, hai bên (ví dụ: công ty A & B) quyết định giao dịch theo lãi suất cố định và lãi suất thay đổi. Công ty A có một trái phiếu trả cho ngân hàng X theo tỷ lệ thay đổi ưu đãi, còn công ty B lại nắm giữ một trái phiếu có mức thanh toán cố định là 5%. Nếu ngân hàng X dự kiến giữ nguyên lãi suất là khoảng 3%, thì hợp đồng phải làm rõ rằng bên trả lãi suất thay đổi (A) sẽ phải trả cho ngân hàng X thêm 2%. Bằng cách này, cả công ty A & B sẽ phải trả các khoản tiền lãi tương tự nhau.
Lưu ý rằng swap lãi suất được giao dịch qua quầy trực tiếp. Do đó, nếu bạn và một bên công ty quyết định trao đổi lãi suất, bạn và công ty sẽ phải đồng ý về một số vấn đề trước khi bắt đầu giao dịch. Cả hai phải có thỏa thuận chung giữa hai bên về ngày bắt đầu swap và ngày đáo hạn. Bên cạnh đó hãy chú ý thêm về các điều khoản của giao dịch swap phải chính xác và rõ ràng cho cả hai bên.
2.2. Swap tiền tệ
Trong loại hình swap này, các bên trao đổi cả tiền gốc và lãi suất thanh toán bằng một loại tiền tệ. Đó là một quá trình mua và bán tiền tệ được thực hiện đồng thời nhằm mục đích chuyển tiền gốc của khoản nợ từ đồng tiền của bên cho vay sang đồng tiền của bên nợ.
Việc swap tiền tệ được thực hiện theo tỷ giá thị trường. Tỷ lệ trong hợp đồng thường giống nhau cho cả thời gian bắt đầu và thời gian đáo hạn. Thông thường, swap tiền tệ sẽ xảy ra giữa các quốc gia.
Ví dụ, có một hợp đồng swap tiền tệ giữa Trung Quốc và Argentina để giúp họ ổn định ngân sách dự trữ ngoại hối của mình.
2.3. Swap hàng hóa
Loại giao dịch này này đề cập đến việc trao đổi giá hàng hóa thả nổi. Việc trao đổi giá cả hàng hoá thường có một mức giá ấn định và được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do hai bên thỏa thuận. Một ví dụ điển hình về mặt hàng thường được sử dụng trong kiểu swap này là dầu thô và các công ty dầu mỏ rất thường sử dụng kiểu swap này.
2.4. Swap nợ – vốn chủ sở hữu
Đây là một loại swap trong đó việc trao đổi nợ lấy vốn chủ sở hữu (như đổi trái phiếu lấy cổ phiếu). Loại giao dịch này thường xảy ra nhiều trong một công ty giao dịch công khai. Đây là một phương tiện mà thông qua đó các công ty có thể tài trợ cho khoản nợ của họ hoặc thay đổi cấu trúc vốn. Đây cũng có thể là một cuộc trao đổi nợ nước ngoài thường cho một quốc gia thế giới thứ ba để đổi lấy cổ phần trong doanh nghiệp quốc gia nợ.
2.5. Hoán đổi nợ sang nợ
Hoán đổi nợ sang nợ là khi người ta trao đổi khoản nợ hiện có thành một khoản vay mới. Trong loại giao dịch swap này, thường có một khoảng thời gian kéo dài để hoàn trả khoản vay.
2.7. Swap tín dụng
Loại này đề cập đến một hợp đồng tài chính trong đó một bên được phép bù đắp rủi ro tín dụng của mình với một bên khác. Điều này xảy ra khi người cho vay lo ngại rằng người đi vay có thể vỡ nợ trong việc trả lại số tiền đã cho vay. Trong trường hợp này, người cho vay sử dụng giao dịch swap tín dụng để bù đắp rủi ro. Giao dịch này thường được mua lại từ một công ty bảo hiểm – bên đồng ý trả lại tiền cho người cho vay, trong trường hợp người đi vay không thể trả nợ khi đến hạn.
3. Lợi ích
- Swap có nhiều ứng dụng tùy theo các loại khác nhau như đã kể trên. Ví dụ swap tín dụng là công cụ đảm bảo rằng các rủi ro khác nhau của tài sản được chuyển giao cho các bên sẵn sàng chịu chúng mà không cần tài sản đó có liên quan đến giao dịch.
- Swap ngăn ngừa những biến động về giá trị có thể xảy ra do những thay đổi về chất lượng tín dụng của các khoản đầu tư.
- Swap chủ yếu được sử dụng để phòng ngừa rủi ro. Rủi ro có thể được lường trước khi biến động tỷ giá tiền tệ hoặc biến động lãi suất.
- Swap cung cấp khả năng tiếp cận dễ dàng với các phân khúc khác nhau của các thị trường khác nhau.
4. Kết
Swap được sử dụng rộng rãi trên thị trường tài chính. Về cơ bản, nó cung cấp một hàng rào chống lại một tập hợp các rủi ro nhất định cho các bên tham gia. Tuy nhiên, thực tế không phải lúc nào swap cũng có lợi cho đôi bên. Trong một số trường hợp hiếm hoi, việc giao dịch swap dẫn đến thua lỗ cho cả hai bên nên bạn cần cẩn thận hơn trong việc xem xét và thiết lập hợp đồng. Chúc các bạn thành công và đem về lợi ích cho cả đôi bên tham gia hợp đồng giao dịch swap.
