Có thể nói tiền tệ là thứ vô cùng quen thuộc với con người chúng ta hiện nay. Chúng ta sử dụng hằng ngày nhưng liệu bạn có hiểu rõ bản chất, vai trò của nó. Chính vì vậy tôi viết bài phân tích các chức năng của tiền tệ để bạn một lần nữa tự vấn lại về ý nghĩa thực sự của thứ mà chúng ta đang theo đuổi ngày nay.
1. Tiền tệ là gì?
Tiền tệ hay là phương tiện trung gian dùng để thanh toán và trao đổi hàng hóa. Nó là những đồng được pháp luật cho phép giao thương, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia. Chính vì thế mà tiền tệ còn được gọi là tiền lưu thông.
Tên tiếng anh của tiền tệ là currency, nó sẽ được phát hành bởi chính phủ hoặc các cơ quan nhà nước của một quốc gia. Thương được kiểm soát bởi ngân hàng trung ương. Không như các kim loại quý như vàng, bạc, giá trị tiền tệ không phải đến từ vật chất tạo ra nó, mà là đến từ số tiền mà nó sẽ đại diện, được quy định bởi cơ quan nhà nước và nền kinh tế nước đó.
Theo Karl Marx, một triết gia nổi tiếng thì tiền là một loại hàng hóa đặc biệt và có giá trị sử dụng đặc biệt. Nó thỏa mãn các nhu cầu của người sở hữu và người sử dụng.
Tiền tệ bao gồm cả tiền giấy và tiền xu. Nhưng với sự phát triển của công nghệ hiện nay còn xuất hiện thêm 1 dạng nữa là tiền mã hóa, tiền ảo. Sở dĩ có tên gọi ảo là bởi vì nó không tồn tại thực tế, có thể cầm nắm được như tiền truyền thống. Tiền mã hóa xuất hiện trên nền tảng kỷ thuật số, cụ thể là blockchain. Loại tiền này hiện nay vẫn chưa được cấp phép và coi như là một loại tiền tệ chính thức ở các nước trên thế giới.
2. Phân tích chức năng của tiền tệ
Như đã nói với các bạn, mục đích chính của bài viết này là phân tích các chức năng của tiền tệ hiện nay. Mỗi chức năng của nó đều đóng vai trò quan trọng đối với sự vận hành nền kinh tế của một quốc gia, liên quan đến sự phồn vinh của một dân tộc trên thế giới
2.1 Tiền tệ là thước đo giá trị
Chức năng đầu tiên của tiền tệ chính là đo lương được các giá trị của sản phẩm, dịch vụ mà chúng ta mua hoặc bán. Ví dụ chúng ta ra chợ, mua một bó rau giá 15.000đ, thì 15.000 đó là giá trị của bó rau. Hoặc mua 1 ký thịt 200.000đ thì 200.000 đó chính là giá trị của số thịt vừa mua.
Hoặc có thể nói 1 cách sâu sắc hơn rằng, giá trị đó đại diện cho công sức, thời gian của người lao động đã bỏ ra trong xã hội để tạo nên sản phẩm, dịch vụ đó. Ở đây, giá cả chính là hình thức bên ngoài biểu hiện nên giá trị của món đồ. Đây là chức năng đầu tiên và chủ yếu của tiền tệ.
Giá cả của hàng hóa, dịch vụ sẽ chịu tác động của 3 yếu tố. Cụ thể là: giá trị của hàng hóa đó, giá trị của tiền và quy luật cung cầu. Trong 3 yếu tố trên thì giá trị là thứ mà ta cần lưu tâm nhất.
2.2 Tiền tệ là phương tiện lưu thông
Chức năng của tiền tệ thứ 2 mà chúng ta cần phải nhắc đến là lưu thông. Tiền tệ dùng để trao đổi hàng hóa. Vậy ta có thể suy ra nó có vai trò lưu thông hàng hóa trên thị trường. Quá trình mà ta mua bán, trao đổi hàng hóa mà tiền tệ làm trung gian gì ta gọi là quá trình lưu thông hàng hóa.
Ta có công thức thông hàng hóa truyền thống như sau, H – T – H. Trong công thức này, H đại diện cho hàng hóa, T là tiền. Có thể thấy tiền đứng giữa 2 hàng hóa hóa, bởi nó là trung gian.
Tuy nhiên tiền tệ cũng vô tình tách rời cả những quyết định mua và bán về không gian và thời gian. Chính vì vậy nếu người mua và người bán không nhất trí với nhau về một giá trị chung của tiền sẽ gây ra những khủng hoảng không đáng có trong nền kinh tế quốc gia nói riêng và thế giới nói chung.
2.3 Tiền tệ là phương tiện lưu trữ
Chức năng của tiền tệ khác mà cần phải đề cập chính là sự lưu trữ. Tức là sau khi lưu thông thì nó sẽ đi vào trạng thái lưu trữ.
Tại sao lại có tính năng này? Đơn giản là vì tiền lúc này đã đại diện cho giá trị của xã hội, chính vì vậy hành động tích trữ tiền được xem như là hành động lưu trữ của cải, tài sản.
Để được lưu trữ thì tiền phải có một giá trị nhất định, có thể là tiền giấy, hoặc vàng (tiền vàng).
Nhờ vào chức năng tích trữ mà tạo nên một quy luật cung cầu hợp lý cho tiền tệ. Tức là trong thị trường, nếu sản lượng hàng hóa và dịch vụ tăng thì tiền lại được đưa vào lưu thông nhiều hơn để mua sản phẩm. Ngược lại, nếu sản lượng giảm thì tiền lại được đưa vào lưu trữ và rút khỏi lưu thông trên thị trường.
2.4 Tiền tệ được dùng để thanh toán
Chức năng của tiền tệ tiếp theo cần phải nói là thanh toán. Nó được dùng trong việc trả nợ, nộp thuế, chuyển khoản,…
Khi khối lượng sản xuất hàng hóa đã tăng cao, đôi khi xảy ra hiện tượng nợ. Tức là người mua phải nợ người bán 1 khoản tiền nào đó trong việc thanh toán. Và hiển nhiên thường thì các hình thức nợ này sẽ kèm theo lãi. Đến kỳ mà người mua không thanh toán sẽ để lại một khoảng trống trong quá trình lưu thông và vận hành của tiền tệ. Nếu trường hợp này xuất hiện rộng rãi thì sẽ phá vỡ hệ thống tiền tệ, tạo điều kiện cho khủng hoảng kinh tế nổ ra.
2.5 Biến đổi thành tiền tệ chung của thế giới
Trong thời đại ngày nay, khi giao thương giữa các nước trở nên phát triển hơn bao giờ hết. Đặc biệt là phát triển của khoa học công nghệ, hàng loạt các thiết bị vận chuyển hiện đại, khả năng thanh toán online xuất hiện thì ngoại thương luôn là yếu tố hàng đầu của mỗi quốc gia trong việc phát triển kinh tế.
Và lúc này lại phát sinh việc thanh toán quốc tế giữa các nước. Tiền vàng được xem như là một tiền tệ thế giới bởi nó được đại đa số các quốc gia chấp nhận. Tiếp theo có thể kể đến là đồng USD khi nhiều nước cũng đã thừa nhận đây là đồng tiền chung và họ chấp nhận thanh toán bằng nó.
Ngoài ra, nếu không thì phải đổi tiền của quốc gia này thành quốc gia khác theo tỷ giá hối đoái trên thị trường.
Lấy một ví dụ cho các bạn dễ hình dung. Ví dụ cả gia đình bạn muốn đi du lịch ở Washington, một tiểu bang của Mỹ. Rõ ràng việc cầm theo một lượng lớn tiền VNĐ theo để chi tiêu và thanh toán là bất khả thi khi người dân nước này không chấp nhận đồng tiền đó. Lúc này bạn cần phải đổi tiền vnd sang usd với mệnh giá rơi vào khoảng 22.500đ cho 1 usd.
Nói tóm lại, phía trên chính là 5 chức năng của tiền tệ mà các bạn cần phải hiểu rõ. Nên nhớ, tiền là đơn vị quan trọng của một nền kinh tế nhưng nó cũng là con dao 2 lưỡi, có có khi nó lại là mối đe dọa tiềm ẩn. Nếu một quốc gia không biết cách quản lý tiền tệ một cách hợp lý và logic thì hiện trạng lạm phát trên diện rộng, khủng hoảng kinh tế rất có khả năng sẽ xảy ra.
Hy vọng bài chia sẻ, phân tích chức năng của tiền tệ này sẽ giúp ích cho các bạn hiểu hơn về giá trị cũng như là vai trò của nó. Các bạn có thể tìm đọc các kiến thức liên quan đến tiền tệ, tài chính và đầu tư tại https://toptradingforex.com/ . Chúc các bạn thành công.
Tổng hợp: https://taichinhtienao.com/
