Phân tích các chức năng của tiền tệ là từ khóa được nhiều người tìm kiếm trong nhiều năm qua. Bởi lẽ tiền là thứ chúng ta luôn tiếp xúc trong mọi khía cạnh của cuộc sống hàng ngày, dù là tiền mặt hay tiền ảo. Cùng chúng tôi phân tích các chức năng và hình thức của tiền nhé.
1. Giới thiệu về tiền tệ
Tiền tệ là một phương tiện chung dùng để đổi lấy sản phẩm / dịch vụ trong một quốc gia, vùng lãnh thổ, hoặc giữa một nhóm những người cùng chấp nhận. Phần lớn tiền tệ chung của một khu vực được ngân hàng nhà nước in và đưa ra thị trường.
Chúng ta nói về tiền ở rất nhiều trong cuộc sống. Chúng ta nói về “kiếm tiền” khi đề cập đến thu nhập của mình. Chúng ta nói rằng mình đang “tiêu tiền” khi đi mua sắm. Đối với các giao dịch mua lớn, đôi khi chúng ta phải “vay tiền” thông qua người quen hoặc từ ngân hàng…
Không phải ngẫu nhiên mà từ “tiền” được sử dụng trong nhiều trường hợp như vậy trong cuộc sống đâu. Tiền tệ có rất nhiều chức năng quan trọng trong đời sống kinh tế của chúng ta, và để biết những chức năng này là gì cũng như phân tích chức năng của tiền tệ, mời bạn đọc phần tiếp theo.
2. Phân tích các chức năng của tiền tệ
Vai trò của tiền được gắn với ba chức năng chính mà nó thực hiện trong các nền kinh tế hiện đại như sau:
2.1. Là phương tiện trao đổi và thanh toán
Tiền trước hết là phương tiện trao đổi, giúp bạn và mọi người trao đổi hàng hóa dễ dàng, nhanh chóng hơn. Tiền cũng được sử dụng để cấp tín dụng và thanh toán các khoản nợ. Vai trò này thiên về giao dịch tài chính hơn là trao đổi hàng hóa. Nhưng nói chung, để tiền hoạt động như một phương tiện thanh toán, thì loại tiền tệ đó phải được chấp nhận chung giữa các bên.
2.2. Tiền như một đơn vị đo lường
Tiền làm cho bánh xe của nền kinh tế quay trơn tru hơn nhiều, vì nó cho phép chúng ta so sánh giá trị của hàng hóa bằng cách tham chiếu đến một đơn vị đo lường. Nếu không có tiền, chúng ta sẽ cần một hệ thống hàng đổi hàng với tỷ lệ trao đổi riêng biệt cho các cặp hàng hóa khác nhau: trứng và táo, trứng và muối, muối và sợi chỉ. Thậm chí chỉ cần 100 hàng hóa thì có thể có tới 4.950 tỷ lệ trao đổi (quy tắc chung: có n (n-1) / 2 tỷ lệ trao đổi cho n hàng hóa). Với tiền như một đơn vị đo lường, chúng ta chỉ còn lại 100 mức giá: trứng tính bằng đồng euro, muối tính bằng đồng euro, chỉ tính bằng đồng euro. Hơn nữa, một đơn vị đo lường cho phép chúng ta so sánh những thứ rất khác nhau – ví dụ như giá lao động với giá máy móc. Tiền cũng có thể được sử dụng để tính toán chi phí sản xuất ô tô hoặc tổng sản phẩm quốc nội của một quốc gia.
2.3. Phân tích các chức năng của tiền tệ: Tiền như một kho giá trị
Một số người muốn giữ tiền để tiêu sau này hoặc chuyển qua dùng ở một nơi khác. Một số người khác muốn tiết kiệm để dành cho việc mua một món hàng có giá trị lớn hơn. Và có một số người khác lại muốn cho bạn mình vay nó… Nói chung, tiền mang lại cho chúng ta sự linh hoạt để làm tất cả những điều này, nhờ dòng tiền thay đổi liên tục mà nó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Để đóng vai trò là nơi lưu trữ giá trị, tiền cần phải lâu bền và ổn định về giá trị. Ngày nay, tiền không có giá trị vật chất nội tại (1 đồng tiền 500.000 đồng có chi phí làm ra không bằng giá trị này), vì vậy tất cả chỉ nhằm duy trì mệnh giá nhất định của nó. Nhiệm vụ của các ngân hàng trung ương là giữ cho giá trị của đồng tiền ổn định.
3. Sự thay đổi hình thức của tiền qua các thời đại
Người ta biết rất ít về nguồn gốc của tiền. Một số chuyên gia tin rằng nó có nguồn gốc từ việc cúng dường tôn giáo, những người khác thì là trong buôn bán hàng đổi hàng,… Trong nhiều thế kỷ, những vật có giá trị như vàng, bạc, muối hoặc một số vỏ ốc được coi là tiền. Ngày nay, chúng ta sử dụng tiền xu và tiền giấy có rất ít giá trị nội tại. Hay thậm chí là những con số nằm trong tài khoản ngân hàng cũng là tiền. Nói chung, tiền là bất cứ thứ gì được chấp nhận trong xã hội tại một thời điểm nhất định.
3.1. Tiền hàng hóa
Đây là loại tiền dùng hiện vật để thanh toán, ví dụ như vỏ sò, muối, lông thú, và gia súc. Tiếp đó, các kim loại quý như vàng và bạc đã thực hiện chức năng tiền hàng hóa này. Chúng được sử dụng vì có ưu điểm là tương đối khan hiếm, bền và dễ phân chia. Sự ra đời của tiền tệ làm từ kim loại đã giúp giải quyết các vấn đề liên quan đến việc sử dụng hàng hóa dễ hư hỏng như trước đó.
3.2. Tiền xu
Việc sử dụng tiền hàng hóa như vàng và bạc làm tiền tệ sẽ dễ dàng hơn nhiều nếu nó được phát hành dưới dạng các đơn vị tiêu chuẩn hóa thống nhất, thay vì luôn phải cân các khối kim loại có kích thước khác nhau. Chính vì vậy nếu một cơ quan có thẩm quyền thiết lập các quy tắc cho các mảnh kim loại đồng nhất, sản xuất chúng theo các quy tắc này, chứng nhận chúng bằng cách áp dụng một họa tiết đặc biệt và sau đó đưa chúng vào lưu thông, thì một đồng xu sẽ ra đời. Và từ đây, chức năng thứ hai của tiền tệ (đơn vị đo lường) bắt đầu xuất hiện như trong phần phân tích các chức năng của tiền tệ chúng tôi đã phân tích phía trên.
Những đồng tiền xu cổ nhất được biết đến có niên đại từ giữa thế kỷ thứ 7 TCN và đến từ Vương quốc Lydia ở miền tây Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay. Theo thời gian, các miếng tiền xu kim loại được dập ngày càng trở nên rộng hơn, phẳng hơn và tròn hơn.
Luật đúc tiền xu thường quy định rằng tiền được đúc phải có mệnh giá cao hơn một chút so với giá của kim loại quý mà chúng chứa trong đó. Điều này phục vụ cho việc trang trải chi phí sản xuất tiền xu, nhưng cũng để ngăn chặn tiền xu bị nấu chảy một lần nữa để lấy nguyên liệu thô. Tuy nhiên, luật đúc tiền cũng rõ ràng rằng mỗi đồng tiền phải chứa một lượng vàng hoặc bạc vừa đủ.
3.3. Tiền giấy
Không giống như tiền kim loại, tiền giấy hầu như không có bất kỳ giá trị vật chất nào. Tuy nhiên, chúng ta có thể vận chuyển và trao đổi những khoản tiền lớn dễ dàng và an toàn hơn, nhanh chóng và rẻ hơn với tiền giấy.
Tiền giấy lâu đời nhất đã được triều đình ở Trung Quốc phát hành hơn một nghìn năm trước. Và nó chỉ có sức mua bằng sắc lệnh của triều đình. Tuy nhiên nhìn chung thì đây là loại tiền mà chúng ta đã kế thừa và sử dụng cho đến ngày nay.
4. Kết
Chúng ta ngày nay đang sử dụng hình thức tiền giấy và tiền xu (nước ta không còn dùng nữa) và thêm vào đó là phát triển nên thẻ ngân hàng để dự trữ tiền dưới dạng kỹ thuật số. Thậm chí, những năm gần đây chúng ta còn có cả tiền ảo đang khuấy động thị trường tài chính, tuy nhiên nước ta vẫn chưa chính thức chấp nhận hình thức giao dịch tiền ảo này. Chúng tôi vừa phân tích các chức năng của tiền tệ cũng như những hình thức của tiền trong quá khứ đến ngày nay. Hy vọng các bạn thích những kiến thức này và theo dõi trong những bài tiếp theo.
