Interest rate là gì đang là chủ để được thảo luận rất nhiều trong lĩnh vực tài chính cá nhân. Hiểu Interest rate và cách thức hoạt động của nó sẽ giúp bạn đưa ra những chiến lược tiết kiệm cũng như đầu tư tài chính thông minh. Cùng chúng tôi tìm hiểu ngay nhé.
1. Interest rate là gì?
Interest rate hay lãi suất là mức giá bạn phải trả để vay tiền. Khi một người hay một tổ chức cung cấp một khoản vay, họ sẽ kiếm lợi nhuận từ khoản lãi suất này. Interest rate được tính bằng cách nhân tỷ lệ phần trăm với tổng số tiền bạn vay.
Nói chung cách hiểu đơn giản nhất về lãi suất là bạn hãy xem nó như chi phí của việc vay tiền. Lãi suất càng cao thì bạn càng phải trả nhiều tiền lãi cho tổng số tiền đã vay ban đầu.
Thực tế chúng ta thường nghĩ về việc vay tiền và tính interest rate như một điều xấu. Nhưng nếu bạn đang cần một số tiền lớn để mua xe, mua nhà,… hay làm bất cứ điều gì thì việc vay nợ là cần thiết. Và trong những trường hợp này, bạn sẽ muốn có đơn vị nào đó cung cấp một tỷ lệ lãi suất thấp để bạn không phải trả thêm quá nhiều lãi hàng tháng.
Mặt khác, Interest rate cũng được áp dụng cho khoản tiết kiệm của bạn nếu bạn gửi ngân hàng. Thực tế, tiền bạn gửi ngân hàng chính là khoản vay bạn đang cho ngân hàng vay, và ngân hàng phải trả cho bạn một khoản tiền gọi là tiền lời hàng tháng theo mức lãi suất đã định sẵn. Và tất nhiên trong trường hợp này, mức lãi suất cao sẽ tốt hơn vì bạn là người kiếm được tiền.
2. Interest rate hoạt động như thế nào?
Interest rate ảnh hưởng đến tổng số tiền bạn phải trả sau khi thanh toán hoàn toàn khoản vay của bạn. Ví dụ, nếu bạn vay 100 triệu đồng với lãi suất 5%, bạn sẽ trả lại 105 triệu đồng cho người mà bạn đã vay, lúc này, người cho vay sẽ kiếm được 5 triệu đồng lợi nhuận.
Mỗi khoản vay đều có lãi suất riêng, mức cao – thấp khác nhau nên sẽ xác định số tiền thực sự mà bạn nợ khác nhau. Chính vì vậy, trước khi vay bất cứ khoản tiền nào, bạn hãy chắc chắn rằng mình hiểu chính xác lãi suất sẽ ảnh hưởng như thế nào đến số tiền bạn nợ vào cuối cùng khi thanh toán hoàn tất.
Mỗi hình thức cho vay đều có số tiền lãi trung bình của riêng nó. Tỷ lệ interest rate được tính dựa trên một số yếu tố, bao gồm:
- Số tiền gốc
- Thời hạn cho vay
- Số tiền thanh toán hàng tháng
- Các yếu tố thị trường
- Mức độ tín nhiệm của người đi vay
- …
Vì không có hai khoản vay nào là hoàn toàn giống nhau, nên có thể nói là khó xác định đâu là lãi suất tốt. Thẻ tín dụng, khoản vay mua ô tô, xe máy, khoản vay cá nhân,… đều có các yếu tố riêng được sử dụng để xác định mức interest rate của bạn.
3. Điều gì sẽ xảy ra khi tăng lãi suất?
Nhiệm vụ của Ngân hàng trung ương là giữ cho nền kinh tế nước nhà ổn định. Khi nền kinh tế bùng nổ, những biến dạng như lạm phát và bong bóng tài sản có thể vượt khỏi kiểm soát đe dọa sự ổn định kinh tế. Đó là khi NHTW sẽ can thiệp và tăng mức interest rate, điều này giúp hạ nhiệt nền kinh tế và duy trì tốc độ tăng trưởng.
3.1. Chi tiêu hộ gia đình
Khi NHTW tăng lãi suất làm cho các khoản vay đắt hơn đối với cả doanh nghiệp và người tiêu dùng, và mọi người cuối cùng phải chi nhiều hơn cho việc trả lãi. Những người không thể hoặc không muốn chi trả các khoản thanh toán cao hơn này sẽ trì hoãn các dự án liên quan đến tài chính. Nó đồng thời khuyến khích mọi người tiết kiệm tiền để kiếm được khoản lời từ lãi suất cao hơn. Điều này làm giảm cung tiền trong lưu thông, có xu hướng làm giảm lạm phát và điều hòa hoạt động kinh tế.
Giả sử một gia đình có một khoản thế chấp 300.000.000 trong 30 năm, lãi suất cố định. Nếu các ngân hàng cung cấp cho họ mức lãi suất là 3,5%, tổng chi phí sau cùng của khoản thế chấp sẽ là khoảng 485.000.000 đồng, với 185.000.000 đồng trong số đó là phí lãi suất. Các khoản thanh toán hàng tháng sẽ dao động trong khoảng 1.340.000 đồng.
Giả sử NHTW tăng interest rate thêm 1% thì lãi suất mà các ngân hàng đưa ra cho khoản vay thế chấp nhà 300.000.000 đã tăng lên 4,5%. Trong thời hạn 30 năm của khoản vay, gia đình sẽ phải trả tổng cộng hơn 547.000.000 đồng, với chi phí lãi suất chiếm 247.000.000 trong số đó. Khoản thanh toán thế chấp hàng tháng của họ sẽ là khoảng 1.520.000 đồng.
Để đối phó với sự gia tăng này, gia đình trong ví dụ này có thể trì hoãn việc mua nhà hoặc chọn một căn nhà yêu cầu thế chấp nhỏ hơn, để giảm thiểu số tiền phải trả hàng tháng của họ.
Ngoài ra, việc tăng interest rate còn có tác động đến nhiều tài sản khác trong nền kinh tế như:
3.2. Interest rate tăng ảnh hưởng đến cổ phiếu
Lãi suất thị trường cao hơn có thể có tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán. Khi NHTW tăng lãi suất khiến tiền vay đắt hơn, chi phí kinh doanh tăng lên đối với các công ty. Theo thời gian, chi phí cao hơn cho một hoạt động kinh doanh có thể đồng nghĩa với việc doanh thu và thu nhập của các công ty đại chúng thấp hơn, có khả năng ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng và giá trị cổ phiếu của họ.
Nếu chi phí vay tiền từ ngân hàng tăng lên, thì cơ hội mở rộng đầu tư vào tư liệu sản xuất của một tập đoàn sẽ không còn nữa. Thậm chí lãi suất có thể cao đến mức nhiều công ty sẽ không đủ khả năng để phát triển.
Trước mắt hơn là tác động của việc tăng interest rate của NHTW đối với tâm lý thị trường. Khi được thông báo sắp tăng lãi suất, các nhà giao dịch có thể nhanh chóng bán bớt cổ phiếu và chuyển sang các khoản đầu tư phòng thủ hơn, mà không cần đợi quá trình phức tạp kéo dài của lãi suất cao hơn để tác động đến toàn bộ nền kinh tế.
3.3. Ảnh hưởng đến trái phiếu
Trái phiếu đặc biệt nhạy cảm với sự thay đổi lãi suất. Khi NHTW tăng lãi suất, giá thị trường của trái phiếu hiện có ngay lập tức giảm xuống. Đó là bởi vì trái phiếu mới sẽ sớm được tung ra thị trường, cung cấp cho các nhà đầu tư khoản thanh toán lãi suất cao hơn. Để phản ánh lãi suất tổng thể cao hơn, trái phiếu hiện tại sẽ phải giảm giá để làm cho các khoản thanh toán lãi suất thấp hơn của chúng hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư.
4. Kết
Nói chung, interest rate sẽ có hai mặt. Với tư cách là một người đi vay, lãi suất thấp hơn là lý tưởng hơn vì chúng cho phép bạn trả ít tiền lãi hơn. Chính vì vậy để nhận được mức lãi suất tốt nhất với tư cách là người đi vay, hãy cập nhật tất cả các khoản thanh toán, cố gắng tránh nợ quá nhiều và đảm bảo bạn có điểm tín dụng tốt.
Còn đối với là một người tiết kiệm, bạn sẽ muốn có lãi suất cao hơn để có thể thu nhiều tiền lời hơn. Vì thế interest rate đặc biệt quan trọng đối với những cá nhân lớn tuổi / đã nghỉ hưu hoặc người không thích rủi ro vì họ có xu hướng đầu tư vào các tài sản sinh lãi có lợi nhuận đảm bảo như tiết kiệm trong ngân hàng. Trong những trường hợp này, bạn cần xem xét ngân hàng nào cung cấp lãi suất tốt hơn, cạnh tranh hơn những ngân hàng còn lại nhé. Hy vọng các bạn đã hiểu rõ interest rate là gì cũng như những tác động của nó để chính chúng ta.
