Bạn có thể tính toán tỷ lệ giá trên sổ sách (Price-to-Book), hoặc P/B, bằng cách chia giá cổ phiếu của một công ty cho giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu, được định nghĩa là tổng tài sản của nó trừ đi mọi khoản nợ phải trả. Điều này có thể hữu ích khi bạn đang tiến hành phân tích kỹ lưỡng một cổ phiếu. Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về chỉ số này, hãy cùng theo dõi bài viết về P/B là gì ngay dưới đây nhé!
1. P/B là gì?
P/B là chỉ số tài chính so sánh giá cổ phiếu của một công ty với tài sản ròng của nó. Tài sản ròng là tổng tài sản trừ đi tổng nợ phải trả. P/B Ratio là số tiền mà các nhà đầu tư sẵn sàng trả cho một phần tài sản của công ty.
Chỉ số P/B cũng thể hiện số tiền mà một nhà đầu tư nhận được (trên cơ sở cổ phiếu) nếu công ty phá sản. Nó cho bạn biết liệu một cổ phiếu được định giá quá cao hay được định giá thấp hơn.
Trong lịch sử, những cổ phiếu bị định giá thấp đã hoạt động tốt hơn những cổ phiếu có tỷ lệ P/B cao. Các huyền thoại đầu tư đã kiếm được nhiều tiền bằng cách đầu tư vào các cổ phiếu bị định giá thấp. Tỷ lệ P/B là một công cụ để tìm ra cổ phiếu nào đang được giảm giá.
2. Cách tính tỷ lệ P/B:
Có hai công thức để tính tỷ lệ P/B. Cả hai công thức đều mang đến đáp án giống nhau.
Giá trên giá trị sổ sách P/B = Vốn hóa thị trường / Giá trị sổ sách của tài sản
Giá trên giá trị sổ sách P/B = Giá thị trường hiện tại / Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu
Giá thị trường hiện tại có sẵn trên các sàn chứng khoán. Trong khi giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu cần được tính toán. Giá trị sổ sách bằng tài sản ròng của công ty. Đây là số tiền mà các cổ đông sẽ nhận được nếu công ty phá sản.
Công thức giá trị sổ sách = (Tổng tài sản – Nợ phải trả – Tài sản vô hình) / Số lượng cổ phiếu đang lưu hành.
Các tài sản vô hình như bằng sáng chế, sở hữu trí tuệ, lợi thế thương mại, v.v. không được bao gồm khi tính toán giá trị sổ sách của công ty. Chỉ xem xét đánh giá cao các tài sản cứng như tiền mặt, đất đai, vàng, nhà máy và máy móc, v.v.
3. Tại sao lại sử dụng tỷ lệ giá trên sổ sách P/B?
Tỷ lệ giá trên sổ sách P/B thấp hơn có thể cho thấy rằng một cổ phiếu đang bị định giá thấp. Khi bạn so sánh hai cổ phiếu có mức tăng trưởng và khả năng sinh lời tương tự nhau, P/B có thể hữu ích để xác định đâu là giá trị tốt nhất tại một thời điểm nhất định.
Tỷ lệ giá trên sổ sách P/B của một công ty càng thấp thì giá trị đó nhìn chung càng tốt. Điều này có thể đặc biệt đúng nếu giá trị sổ sách của cổ phiếu nhỏ hơn một, nghĩa là nó được giao dịch với giá thấp hơn giá trị tài sản của nó. Mua cổ phiếu của một công ty với giá thấp hơn giá trị sổ sách P/B có thể tạo ra “biên độ an toàn” cho các nhà đầu tư giá trị. Tuy nhiên, tỷ lệ P/B quá thấp cũng có thể là một dấu hiệu của vấn đề tại một công ty, vì vậy nó nên được sử dụng như một phần của phân tích cổ phiếu kỹ lưỡng.
Giống như tỷ lệ giá trên doanh thu, tỷ lệ giá trên sổ sách P/B có thể là một số liệu đặc biệt hữu ích cho một công ty có thu nhập không nhất quán hoặc âm; các chỉ số phổ biến khác như tỷ lệ giá trên thu nhập không có ý nghĩa trong những trường hợp này. Ví dụ, nhiều cổ phiếu ngân hàng có thu nhập cực kỳ không nhất quán, vì vậy tỷ lệ P/B có thể cho bức tranh rõ ràng hơn về giá trị tương đối của các công ty này.
4. Tỷ lệ P/B lý tưởng là bao nhiêu?
Giống như hầu hết các tỷ lệ tài chính, ngay cả tỷ lệ P/B cũng khác nhau giữa các ngành. Nhưng P/B lý tưởng là nhỏ hơn hoặc bằng 1. Điều này báo hiệu một công ty bị định giá thấp. Tuy nhiên, P/B lên đến 3 cũng có thể chấp nhận được. P/B cao so với giá trị sổ sách các công ty được định giá quá cao và không phù hợp với tiêu chí đầu tư giá trị.
Giá trên giá trị sổ sách P/B cũng có thể âm. Nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ P/B âm là do dòng tiền luôn âm. Một nguyên nhân khác là khi lỗ toàn bộ xóa sổ vốn chủ sở hữu của cổ đông. Tuy nhiên, so sánh ngành và công ty ngang hàng là cách tiếp cận tốt hơn để hiểu P/B lý tưởng.
Giá thấp so với giá trị sổ sách sẽ đi kèm với lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) cao. Chỉ khi đó bạn mới có thể kết luận rằng cổ phiếu đó thực sự bị định giá thấp. Do đó, bạn không thể sử dụng tỷ lệ P/B cho tất cả các lĩnh vực. Trên thực tế, nó khá vô dụng trong các ngành như Công nghệ & Thông tin (CNTT).
Tại sao? Hãy cùng khám phá những hạn chế của tỷ lệ P/B.
5. Khi nào bạn không nên sử dụng P/B?
5.1. Phân tích CNTT hoặc Dịch vụ:
Tỷ lệ P/B chỉ xem xét tài sản hữu hình. Nhưng các công ty CNTT có rất ít tài sản hữu hình. Thay vào đó họ có tài sản vô hình cao. Chúng bao gồm bằng sáng chế cho một phần mềm hoặc một chương trình mã hóa, v.v. Khi tài sản hữu hình ít hơn, tỷ lệ P/B tự động tăng lên.
Điều này báo hiệu một cổ phiếu được định giá quá cao. Tuy nhiên, đây là một tín hiệu sai lầm. P/B của Alphabet, công ty mẹ của Google là 6,98. Đây là con số cao hơn tỷ lệ P/B lý tưởng là 3. Vì vậy, có nghĩa là bạn không nên đầu tư vào một trong những công ty lớn nhất hành tinh? Đừng nghĩ như vậy nha!!!
Do đó, nên tránh tính P/B trong trường hợp các ngành công nghệ thông tin và dịch vụ.
5.2. Các công ty nợ cao:
Đây lại là một cách “phake” để tăng tỷ lệ P/B. Tuy nhiên, bạn có thể đầu tư vào một công ty nợ cao chỉ khi tỷ lệ bao phủ lãi vay của nó cũng cao.
5.3. Tài sản có khấu hao cao:
Trên bảng cân đối kế toán, tài sản của công ty được báo giá theo giá gốc. Nhưng điều này không ngừng thay đổi do hao mòn. Các công ty thường cao hơn hoặc đánh giá thấp hơn giá thị trường của tài sản, điều này cho thấy tỷ lệ P/B không chính xác. Điều này tương đối phổ biến trong các ngành công nghiệp thép hoặc xi măng. Trong những tình huống như vậy, chúng tôi khuyến nghị xem xét sâu hơn tỷ lệ D/E và tỷ lệ Giá trên thu nhập.
5.4. Lĩnh vực thâm dụng vốn:
Nhà đầu tư chỉ nên sử dụng P/B trong các lĩnh vực thâm dụng vốn như vận tải, viễn thông, lọc dầu, v.v.. Các công ty này có tài sản hữu hình cao. Do đó, điều quan trọng là phải hiểu yêu cầu của bạn đối với những tài sản này khi bạn đầu tư vào một công ty. Nhưng một lần nữa, điều quan trọng là phải so sánh điều này với tỷ lệ P/B của ngành để đi đến kết luận chính xác.
Lời kết:
P/B là một chỉ báo tốt để đánh giá công ty. Khi các nhà đầu tư đầu tư vào một công ty, họ là chủ sở hữu tài sản của nó. Các nhà đầu tư nên nhận thức được những gì họ sẽ nhận được trong trường hợp công ty phá sản. P/B sẽ giúp các nhà đầu tư định giá công ty và khoản đầu tư của họ. Một chỉ số P/B thấp là biểu hiện của một cổ phiếu lý tưởng. Thông thường, P/B cao chỉ có thể chấp nhận được nếu nó được hỗ trợ bởi tỷ lệ ROE hợp lý.
