Bảng giao dịch chứng khoán là một công cụ quan trọng không thể thiếu đối với bất kỳ nhà đầu tư nào khi tham gia vào thị trường này. Vậy bảng giao dịch này là gì? Cách đọc như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu kiến thức căn bản nhất về bảng giao dịch này qua bài sau.
1. Bảng giao dịch chứng khoán là gì?
Bảng giao dịch chứng khoán hay bảng giá chứng khoán là công cụ được dùng để biểu thị những thông tin quan trọng về cổ phiếu, như giá, khối lượng, các giao dịch,… Việt Nam hiện nay có hai bảng giá riêng biệt nhau tại HOSE – Hồ Chí Minh và HNX – Hà Nội.
Thực chất có 2 bảng giá trong thị trường chứng khoán Việt Nam, nhưng nước ta có 3 sàn giao dịch, vì vậy bảng giá HNX sẽ đại diện cho cả sàn HNX và sàn UPCoM. Và thực tế là bên cạnh cổ phiếu, các bảng giá này còn thể hiện các thông tin của các loại tài sản tài chính khác, ví dụ như chứng quyền hay hợp đồng tương lai…
Và bên cạnh hai loại bảng giao dịch lớn của cả nước này, thì thường mỗi công ty chứng khoán sẽ tự tạo nên một bảng giá riêng để đáp ứng nhu cầu của khách hàng mình. Và bạn có thể yên tâm vì những số liệu căn bản của các bản giá riêng từng sàn này đều giống nhau, bởi vì tất cả đều được lấy dữ liệu từ hai Sở giao dịch chính và Trung tâm lưu ký chứng khoán của nước ta.
Nói chung là một bảng giao dịch sẽ cho chúng ta thấy trạng thái giao dịch hiện tại của thị trường chứng khoán nói chung và với các tài sản bạn quan tâm nói riêng. Vậy nên, quan trọng là chúng ta phải biết đọc thông tin từ bảng này, để có hiểu hiểu rõ những sự biến động của thị trường và ra các quyết định hợp lý.
2. Một số thuật ngữ quan trọng
Mã chứng khoán (Mã CK): Khi bạn thấy mọi người nói về mã chứng khoán, hãy hiểu đây là những cái tên được mã hóa của các công ty khi bắt đầu niêm yết trên sàn. Trên bảng giao dịch, chúng ta có thể thấy một danh sách những mã chứng khoán với thứ tự xếp từ A đến Z.
Giá tham chiếu (Giá đóng cửa gần nhất – Giá vàng): Đúng như tên gọi, đây là mức giá khi phiên liền trước đóng cửa. Con số giá này sẽ được dùng để làm thành phần cho việc tính giá trần và giá sàn cho phiên sau. Và khi nhìn vào bảng giao dịch, bạn có thể thấy các con số màu vàng, đó chính là giá tham chiếu.
Mức giá trần – Giá màu tím: Mức giá trần chính là cột mốc cao nhất mà giá đạt được trong phiên. Giá này được biểu thị bằng màu tín trên bảng giao dịch, nên chúng ta còn gọi nó là giá tím.
Giá sàn – Giá xanh lam: Ngược lại với giá trần là giá sàn với màu xanh lam đặc trưng. Giá sàn là mốc giá đạt thấp nhất trong phiên.
Ngoài ra, bạn sẽ thấy trên bảng giao dịch chứng khoán có các giá xanh là những mức giá tăng cao hơn giá tham chiếu, nhưng đưa đến mức đụng giá trần. Và giá màu đỏ là các mức giá nằm thấp hơn giá tham chiếu, nhưng chưa đến mức chạm xuống giá sàn xanh lam.
Tổng khối lượng: Là con số chỉ toàn bộ lượng cổ phiếu được giao dịch trong một ngày tại sàn. Khi nhìn vào số liệu này, các nhà đầu tư có thể xác định được tính thanh khoản của cổ phiếu, mọi người đang sẵn sàng mua hay đang cố bán tháo.
Bên mua: Mỗi bảng giá giao dịch bạn sẽ thấy xuất hiện 3 cột chờ mua. Trong đó, các cột này bạn để ý sẽ thấy có con số Giá mua và con số Tổng khối lượng mua. Bảng giá này biểu thị ba cột mốc giá mua cao nhất và kèm theo tổng khối lượng được đặt mua với ba mốc giá này.
Bắt đầu từ cột đầu tiên, bạn thấy “Giá 1” và “KL 1” tức là những con số này đang biểu hiện mốc giá được nhà đầu tư chịu mua cao nhất, và tổng khối lượng những người mua ở mức giá 1 này. Cột thứ hai có “Giá 2” và “KL 2”, cột này chính là mốc giá được các nhà đầu tư chịu mua vào, và giá đứng ở mức thứ hau cùng với tổng lượng người mua tại giá này. Như vậy, giá 2 chỉ thấp hơn giá 1, và do vậy nên lệnh đặt mua của giá 1 cũng sẽ ưu tiên hơn giá 2. Cuối cùng là cột 3 với hai chỉ số “Giá 3” và “ KL 3”, biểu thị mốc giá mua cao thức ba và cho thấy, lệnh đặt mua tại mức giá này được ưu tiên thấp hơn mức giá 1 và giá 2.
Bên bán: Tương tự như giá mua, trên bảng giao dịch chứng khoán cũng có tới 3 cột thể hiện giá bán và tổng khối lượng người bán, với các mức độ ưu tiên giống với bên mua đã giải thích ở trên.
Khớp lệnh: Thuật ngữ này chỉ khoảnh khắc cả bên mua và bên bán đều chấp nhận giao dịch tài sản ở một mức giá. Trong bảng giá, bạn sẽ thấy cột khớp lệnh gồm 3 phần chính là giá, khối lượng và độ tăng / giảm giá. Trong đó, Giá chính là mốc giá mà tài sản khớp lệnh trong phiên. Thành phần khối lượng là tổng tài sản thỏa điều kiện ở mức giá khớp lệnh đó. Và thành phần tăng / giảm là mức độ biến đổi giá so với giá vàng tham chiếu.
Thành phần Dư mua / Dư bán: Thành phần này trong bảng giá thể hiển tổng khối lượng tài sản đang chờ khớp lệnh.
3. Các chỉ số thị trường trong bảng giá
Các chỉ số này bạn có thể dễ dàng nhìn thấy ở phía trên của bảng giao dịch. Tại đây bạn sẽ thấy các chỉ số chứng khoán quan trọng nhất trong thị trường, và bạn cần hiểu chúng là gì để có thể ra quyết định đầu tư hợp lý.
Chỉ số VN Index: VN Index là chỉ số chứng khoán quan trọng của nước ta nói chung và của sàn HOSE nói riêng, bởi nó được tính từ tổng toàn bộ những cổ phiếu của các công ty được niêm yết trên sàn HOSE. Do đó, VN Index biểu thị rõ ràng xu hướng giá tăng hay giảm của toàn bộ các cổ phiếu của các công ty trên sàn này.
Chỉ số VN30 Index: Khá giống với VN Index, nhưng VN30 không tổng hợp toàn bộ giá trị của các công ty niêm yết trên HOSE, VN30 chỉ tổng hợp của 30 công ty lớn nhất trên sàn này mà thôi. Và thực tế, các công ty có giá trị vốn hóa thị trường cao hàng đầu này chiếm tỷ trọng lớn trên sàn, nên VN30 có thể nói là có tính sàng lọc ra hơn VN Index.
HNX Index: Tương tự như VN Index ở HOSE, HNX Index chính là chỉ số dựa vào giá trị của toàn bộ các cổ phiếu được niêm yết trên sàn HNX để tính toán, và do đó, HNX Index đại điện cho sự dao động giá chung của thị trường chứng khoán ở đây.
HNX30 Index: HNX30 trên bảng giá chứng khoán là một chỉ số giá lấy thành phần tính là 30 công ty mạnh nhất được niêm yết trên sàn HNX.
UPCOM: UPCOM Index là chỉ số thể hiện xu hướng giá của toàn bộ những cổ phiếu có mặt ở sàn giao dịch UPCOM, giống như VN Index và HNX Index.
Chỉ số VNX AllShare: VNX AllShare là chỉ số lấy thành phần rộng nhất trong các chỉ số ở trên đây để tính. Nó dùng để biểu thị những dao động giá của toàn bộ các cổ phiếu được niêm yết trên HOSE và HNX.
4. Kết
Chúng ta vừa tìm hiểu bảng giao dịch chứng khoán là gì, bên cạnh đó là các thuật ngữ và màu sắc của chúng trên bảng giá để giúp bạn đọc và hiểu bảng giá rõ ràng hơn. Bên cạnh đó, bạn cũng cần biết các chỉ số trên cùng của bảng giá, bao gồm VN Index, VN30, HN Index, HN30 UPCOM và VNX Allshare.
