Các sàn giao dịch chứng khoán và đặc điểm của từng sàn luôn là thắc mắc của những người mới bắt đầu đầu tư chứng khoán. Vậy thì mời bạn tham khảo bài viết bên dưới để hiểu rõ đặc điểm sàn Upcom và cách để giao dịch tại sàn này nhé.
1. Sàn Upcom là gì và những thông tin khái quát
Sàn Upcom (Unlisted Public Company Market) là nơi mà cổ phiếu của những công ty chưa được niêm yết trên thị trường được giao dịch. Đây là nơi tập trung của những công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần đã phát hành cổ phiếu ra công chúng nhưng mà chưa được niêm yết trên thị trường. Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (Sàn HNX) là đơn vị quản lý trực tiếp Upcom. Các công ty muốn tham gia vào Upcom thì phải đăng ký ở trung tâm lưu ký (VSD). Năm 2009, Upcom được thành lập, ban đầu chỉ có 10 doanh nghiệp thành viên. Đến nay, sàn Upcom đã có hơn 800 doanh nghiệp tham gia, đứng đầu thị trường lúc bấy giờ, vượt qua cả sàn HOSE và HNX.
Điều kiện cơ bản để tham gia sàn Upcom
Điều kiện để được đăng ký giao dịch trên sàn Upcom: Là công ty đại chúng, không được niêm yết tại HOSE hoặc HNX và chứng khoán của doanh nghiệp phải đăng ký lưu ký tại trung tâm lưu ký (VSD).
Khi giao dịch trên sàn này, nhà đầu tư sẽ nhận được sự bảo vệ từ pháp luật Việt Nam. Doanh nghiệp cũng cần phải cung cấp Báo cáo tài chính hằng năm. Tuy nhiên, xét về độ minh bạch, công khai rõ ràng và chất lượng doanh nghiệp tham gia thì tất nhiên sẽ không so sánh được với các sàn lớn HNX hay HOSE. Mặc dù vậy, Upcom sẽ giống như bộ lọc doanh nghiệp trước khi ra các sàn lớn. Hiện nay Upcom có số lượng doanh nghiệp tham gia lớn nhất.
2. Đặc điểm của sàn Upcom
Ưu điểm
Do chịu sự giám sát và quản lý trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội nên xét về độ minh bạch thì Upcom hơn hẳn so với đối thủ cạnh tranh OTC. Nhưng tất nhiên thì mọi tiêu chuẩn đều không bằng HNX và HOSE. Do biên độ dao động của sàn lớn hơn +/- 15% do đó lợi nhuận nhà đầu tư có thể thu về khá lớn. Niêm yết rõ ràng thông tin chi tiết của các doanh nghiệp tham gia. Nên là các nhà đầu tư dễ dàng đưa ra quyết định giao dịch hơn. Đối với doanh nghiệp, nếu được niêm yết trên sàn Upcom thì sẽ có lợi thế hơn khi sau này lên sàn HNX hay HOSE. Upcom chịu sự giám sát của cơ quan cấp cao nên hạn chế rủi ro và thất thoát trong quá trình giao dịch đầu.
Hạn chế
Tuy có nhiều ưu điểm nổi bật nhưng sàn Upcom cũng còn khá nhiều hạn chế lớn ví dụ như tính công khai minh bạch và chất lượng của các doanh nghiệp tham gia sàn vẫn chưa thật sự tốt, còn kém xa HNX và HOSE. Upcom hiện còn đang là một mớ hỗn độn, vừa có công ty rác vừa có các công ty chất lượng cực cao. Có lẽ do vậy mà biên độ giao động khá cao. Upcom hiện đang cơ hội lớn cho giới đầu cơ bởi còn nhiều lỗ hổng trên sàn. Họ chơi theo kiểu “được ăn cả ngã về không”. Bên cạnh đó, tính thanh khoản của sàn Upcom còn khá thấp và nhiều mã thì không được giao dịch. Do rủi ro còn quá cao và nhiều nên giá cổ phiếu ở sàn này còn ở mức khá thấp.
Hình thức giao dịch trên sàn Upcom
Khi giao dịch trên sàn Upcom, bạn có thể chọn giao dịch điện tử (lệnh sẽ được nhập bởi bên đại diện giao dịch cùng với đó là các điều kiện đã được xác định và lựa chọn lệnh đối ứng phù hợp với mục đích giao dịch) hoặc hình thức giao dịch thỏa thuận thông thường (ở hình thức này, sau khi hai bên mua bán tự thỏa thuận về giá và khối lượng thì kết quả giao dịch sẽ được nhập vào hệ thống bởi công ty chứng khoán).
Đơn vị dùng khi giao dịch ở sàn Upcom
Đơn vị giao dịch khớp lệnh trên sàn Upcom là phải theo lô chẵn: 100 cổ phiếu / trái phiếu. Còn các lô lẻ thì khối lượng thường là từ 1- 99 cổ phiếu hoặc trái phiếu. Các cổ / trái phiếu này sẽ được thực hiện bằng cách khớp lệnh hoặc là bởi các giao dịch thỏa thuận. Hiện tại thì không có đơn vị giao dịch nào được áp dụng cho các giao dịch thỏa thuận. Bên cạnh đó, nhà đầu tư không được giao dịch các giao dịch thỏa thuận và lô lẻ vào ngày giao dịch đầu tiên của cổ phiếu mới niêm yết hoặc các cổ phiếu được giao dịch trở lại sau khi tạm ngưng giao dịch 25 ngày mãi cho đến lúc nào có giá tham chiếu thì nhà đầu tư mới được xác lập từ kết quả bằng phương thức khớp lệnh liên tục.
Một số điểm cần lưu ý khi giao dịch trên sàn Upcom
- Thời gian giao dịch: Buổi sáng từ 10:00 đến 11:30 và chiều từ 13h30 đến 15:00.
- Nguyên tắc khớp lệnh trên Upcom: Giá bán bán thấp hơn thì được xếp trước, giá mua, mua ở giá cao hơn thì được xếp trước. Bán thì giá thấp hơn được xếp trước, còn khi mua thì giá cao hơn được xếp trước. Ưu tiên về thời gian: Nếu cùng giá, ai đặt lệnh trước thì ưu tiên trước.
- Có ba loại cổ phiếu trên sàn Upcom: large (nhóm có vốn chủ sở hữu tối thiểu 1000 tỷ), medium (vốn chủ sở hữu từ 300 đến 1000 tỷ), small (vốn chủ sở hữu từ 10 đến 300 tỷ).
- Có 2 loại lô: chẵn và lẻ. Lô lẻ sẽ có tính thanh khoản thấp hơn nên ít được giao dịch.
- Giá tham chiếu tính theo phương pháp bình quân gia quyền.
3. Cách thức giao dịch trên sàn Upcom
Trên sàn này có một chỉ số đặc biệt là Upcom Premium dùng để lọc ra những cổ phiếu tốt nhất. Điều kiện là vốn điều lệ của công ty phải từ 120 tỷ, đang lãi và không lỗ lũy kế. Bên cạnh đó, công ty phải thực hiện kế toán, kiểm toán độc lập.
Việc sửa, hủy lệnh trong phiên giao dịch trên sàn Upcom có hiệu lực với lệnh gốc chưa thực hiện. Có lệnh giới hạn sửa giá, sửa khối lượng và thời gian sửa. Việc thanh toán giao dịch cổ phiếu theo kết quả bù trừ được căn cứ vào kết quả giao dịch do sở giao dịch chứng khoán cung cấp và phải theo nguyên tắc chuyển giao chứng khoán song song với việc thanh toán tiền trong ngày thanh toán. Giá niêm yết là 100 đồng /cp.
Lời khuyên
Việc có nên lựa chọn sàn Upcom để đầu tư hay không là quyết định của bạn sau khi cân nhắc kỹ lưỡng. Tuy nhiên, một số lời khuyên cho bạn là bạn phải hiểu rõ các quy tắc giao dịch. Một số điểm cần lưu ý như loại cổ phiếu, thời gian khớp lệnh, giá tham chiếu, nguyên tắc khớp lệnh … nói chung là những thông tin tối thiểu cần có. Bên cạnh đó, nếu muốn thành công trên sàn Upcom bạn cần trau dồi thêm kiến thức và kinh nghiệm. Các bài viết và video trên internet là nguồn tham khảo lớn. Bạn cũng nên trao đổi kinh nghiệm với người nhà đầu tư lâu năm để học hỏi thêm. Việc tìm hiểu và lựa chọn doanh nghiệp cũng như thời gian giao dịch sẽ góp phần quyết định rất lớn việc lợi nhuận bạn sẽ có.
Kết
Hi vọng các kiến thức tổng quát trên về sàn Upcom hữu ích với bạn. Việc nắm rõ thị trường và cách thức mà thị trường đó đang hoạt động sẽ giúp bạn nâng cao cơ hội thành công ở sàn này hơn. Ngoài ra, những kiến thức về kinh tế và cập nhật thường xuyên tin tức thị trường, tình hình các doanh nghiệp cũng sẽ bổ trợ khá nhiều cho bạn trong việc đưa ra quyết định đầu tư chuẩn xác hơn. Chúc bạn thành công.
